رشد روزافزون جمعیت، افزایش سطح رفاه و تنوع کمی و کیفی در مصرف مواد غذایی، توسعه صنایع تبدیلی و رشد پدیده شهرنشینی، دفع زباله و مواد زاید آلی به یک مشکل به ویژه در شهرهای بزرگ تبدیل شده است. امروزه فرآوری مواد زاید آلی به سه روش سوزاندن، دفن در محل های خاص و بازیافت یا استفاده مجدد انجام می پذیرد. روش بازیافت علاوه بر اینکه در حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی موثر است می تواند مواد زاید را به عنوان مواد خام، مجددا در چرخه مصرف قرار دهد و از تخریب بیشتر محیط زیست پیشگیری کند. از بین انواع محصولات بازیافتی می توان به ورمی کمپوست (vermicompost) یا کمپوست کرمی که در کشورهای مختلف جهان با استقبال گسترده ای روبه رو شده است، اشاره کرد.
در ایران زبالهها یا در خاک دفن شده یا بیشتر در طبیعت، در مناطقی نزدیک شهرها، انبار میشوند تا بعد سوزانده شوند. هم? این راه ها برای محیط زیست خطرناک است و باعث فرسایش خاک، آلودگی هوا، زشت کردن طبیعت و نامناسب شدن محیط طبیعی برای حیات وحش میشود.
هم اکنون شهروندان تهرانی، روزانه بیشتر از هفت هزار تن زباله تولید می کنند که هزین? سالان? جمع آوری آن برای شهرداری تهران، حدود 50 میلیارد تومان است. این زباله مقادیر زیادی گاز گلخانه ای دی اکسید کربن تولید مى کند و حجم زیادی شیرابه از آن خارج می شود که سبب آلودگی آب های زیر زمینی و خاک است.
همزمان افزایش جمعیت و ازدیاد تولید زباله باعث می شود محل های دفن زباله هر سال بیشتر گسترش یابد. اگر تولید زباله با همین روال ادامه یابد، مدت زیادی طول نخواهد کشید که اراضی اطراف شهرها پر از زباله شده و محلی برای دفن زباله باقی نخواهد ماند.
بازگشت به طبیعت در مورد بسیاری از مواد موجود در زباله مدت ها طول می کشد و این مواد سال ها باعث آلودگى و آسیب به محیط زیست می شوند. شیشه و قوطی هاى فلزی و بویژه آلومینیومی صدها سال روی زمین باقی می مانند. کیسه ها و ظروف پلاستیکی امروزه یکی از بزرگ ترین مشکلات زیست محیطی هستند.
پلاستیک غیر قابل تجزیه است و کیسه های نایلونی حدود 300 سال در محیط باقی می مانند. کیسه های پلاستیکی همراه باد همه جا پخش می شوند و گاه سر از دریا در می آورند و بلعیده شدن آنها توسط آبزیان سبب مرگ آنها می شود.
چنانچه پلاستیک و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید کلریدریک ایجاد می کند که باعث آلودگی هوا می شود و به انسان و دیگر موجودات آسیب می زند.
در عین حال، انباشته شدن زباله در اطراف شهرها شرایط مساعدی برای رشد میکروب ها و تولید و تکثیر حشرات و جانوران موذی نظیر موش ایجاد می کند. مگس که ناقل انواع اسهال، حصبه، وبا و سل است و موش که تکثیر آن بستگی به میزان زباله دارد و تیفوس و طاعون را اشاعه می دهد، در اثر انباشتگی زباله سلامت محیط انسانی را تهدید می کنند.
بعضی زباله های خانگی مثل انواع لامپ های مهتابی و جیوه ای و لوازم الکترونیکی به علت داشتن سرب و جیوه در ترکیب خود خطرناکند. همچنین تعویض خانگی روغن موتور ماشین و جاری کردن آن در فاضلاب شهری به دلیل وجود مواد سمی باعث آلودگی آب ها می شود. یک لیتر روغن موتور می تواند تا یک میلیون لیتر آب سالم را آلوده کند. در حالی که این روغن موتور قابل بازیافت و استفاد? مجدد است و می توان آن را به تعویض روغنی ها تحویل داد تا برای تصفیه مجدد تحویل پالایشگاه دهند.
مدیریت زباله های شهری در هر جامعه ای از دغدغه های اصلی دولت به حساب می آید. سیاست هایی که دولت ها برای کاهش زباله در نظر می گیرند این سیاست ها شامل کاهش زباله در مبدأ، تفکیک از مبدأ و استفاد? مجدد و بازیافت است.
متاسفانه به رغم سود اقتصادی زیاد بازیافت، به علت عدم آموزش و فرهنگ سازی مناسب و کافی در ایران، اغلب خانواده ها زباله هایشان را تفکیک نمی کنند.
مطالعه ای در آمریکا نشان داد سطل زباله ای که خود به خود تمیز شود آرمانی ترین فناوری است که مردم این کشور منتظر ارایه شدن آن هستند. به گزارش سلامت نیوز به نقل ازمهر، این مطالعه جدید که نحت عنوان Cleaning Innovations Survey و از سوی Cleaning Innovations انجام شده نشان داد که مردم آمریکا همواره به دنبال دستیابی به فناوری هایی هستند که با استفاده از آنها از شر وظایفی که در خانه به دوش دارند خلاص شوند! این مطالعه همچنین مشخص کرد بالغ بر 60 درصد از پاسخ دهندگان به نظرسنجی در صورتیکه چنین سطل زباله ای وجود داشته باشد یا اختراع شود، آن را حتما خریداری خواهند کرد. در این مطالعه مشخص شد که 59 درصد آمریکایی ها نیز به شدت به دنبال اختراع شدن سیستم های خوراک پزی هستند که به صورت خودکار و پس از هر بار مصرف از لکه های چربی و مواد غذایی پاک شوند. 47درصد آمریکایی ها نیز از اتوکشیدن و بازکردن چروک لباس ها گلایه دارند و آرزو می کنند که فناوری ماشین لباسشویی هایی که خود به خود هم اتو می کنند، ارایه شود. بر اساس گزارش گیزمگ، این مطالعه به این نتیجه رسیده است که برای 33 درصد آمریکایی هایی که به جهت تنبلی و مشخص نشدن کثیفی حمام و وان آن، از پرده حمام استفاده می کنند، 20 درصد آمریکایی که حمامشان را برای یک ماه یا بیشتر در سال تمیز نمی کنند یا 16 درصد آمریکایی که از بشقاب های کاغذی و برای اجتناب از شستن ظروف کثیف شده استفاده می کنند و در نهایت برای 13 درصد جمعیت این کشور که ظروف غذا را بدون انکه بشویند و به خاطر تنبلی در شستن در سطل زباله می اندازند، ضروری است تا فناوری های مورد علاقه شان هرچه سریعتر ارایه شود. |