پژوهش تازه در دانشگاه کالج لندن (UCL) نشان داده است دستگاه بینایی زنبورها بسیار پیچیده تر و پیشرفته تر از آنی است که تاکنون تصور می شد. در این تحقیقات، دانشمندان توانسته اند بفهمند مغز چگونه می تواند سطوح یا اجسام مختلف را تحت نورپردازی های رنگ، مختلف تشخیص دهد. این یافته می تواند بشر را یک گام به سوی ساخت سامانه های روباتیکی مستقل نزدیک  کند.
متخصصان انستیتو چشم پزشکی UCL برای این آزمایش ها، زنبورهای عسل را طوری آموزش دادند که گل های مصنوعی با یک رنگ خاص را پیدا کنند. شیوه آموزش هم از این قرار بود که اگر زنبور گل مورد نظر را درست پیدا می کرد، شهد گل جایزه می گرفت! در مرحله بعدی، محل آزمایش را با چهار رنگ سبز، آبی، زرد و فرابنفش روشن کردند و به ارزیابی توانایی زنبورها در یافتن گل های مصنوعی پرداختند.
بیو لوتو، از محققان انستیتو چشم پزشکی می گوید: ما می دانستیم که زنبورها می توانند در نورهای عمومی مختلف گل ها را شناسایی کنند. اما نمی دانستیم آیا می توانند در شرایط پیچیده  تری هم این کار را انجام دهند؟ در طبیعت معمولا شرایط ساده ای وجود ندارد. کف جنگل را در نظر بگیرید که پرتو خورشید از لابه لای شاخه ها و برگ ها عبور می کند و پس از بازتاب از چند سطح رنگی متفاوت به زمین می رسد. زمین جابه جا روشن و تاریک است و نورهای بازتابیده با رنگ های مختلفی محیط را روشن می کنند. هنگامی که یک صحنه با نور عمومی روشن می شود، تشخیص یک جسم یا یک سطح خاص در صورت تغییر نور عمومی، کار نسبتا ساده ای است؛ کافی است چشم، خودش را با نور متوسط محیط  سازگار کند. این کار تقریبا شبیه همان فرایندی است که چشم انسان به محیط تاریک سینما عادت می کند. دشوارتر از آن، این است که بخواهیم جسم یا سطح مورد نظر را در چند نورپردازی همزمان تشخیص دهیم. در این شرایط، سازگاری با رنگ متوسط محیط جواب نمی دهد. پژوهشگران فکر می کردند زنبورها با نور و رنگ متوسط محیط سازگار می شوند و اجسام را تشخیص می دهند. از این رو حدس زده بودند زنبور باید محیط را بر اساس نوع نورپردازی و رنگ غالب آن تقسیم کند، در هر محدوده چشم خود را سازگار کند و در نهایت گل های مصنوعی را در هر بخش پیدا کند. اما این حدس درست نبود!
مشاهدات دانشمندان نشان می دهد مغز کوچک زنبور، بر اساس ارتباط رنگی میان اجسامی که در تجربیات گذشته برایش سودمند بوده است، سطوح و اجسام را در شرایط جدید تشخیص می دهد. جزئیات این روش هنوز آشکار نیست،  ولی چون انسان ها هم از همین راهبرد برای تشخیص اجسام سود می برند، این تحقیقات می تواند قوانین حاکم بر چگونگی دیدن و آشکارسازی اجسام را مشخص کند.
مغز کوچک زنبور اندکی بیشتر از یک میلیون نورون (سلول عصبی) دارد، ولی می تواند فرایندی به این دشواری را انجام دهد. در حالی که پیشرفته ترین رایانه ها هنوز از انجام چنین کاری (دیدن در نورهای مختلف) عاجزند. هدف نهایی دانشمندان این است که روباتی کاملا مستقل تولید کنند که در دیدن و تشخیص اجسام نیازی به بشر نداشته باشد.
منبع: ScienceDaily.com