گزش رتیل :
رتیل عنکبوت چاق و پشمالویی است که نسبت به سایر عنکبوتها، ترس بیشتری در مردم ایجاد کرده است. رتیل به رنگهای مختلف زرد، زرد پررنگ، قهوهای کمرنگ و خرمالویی تند مایل به سیاه وجود دارد و پشمهای آن، گاهی خیلی کوتاه و گاهی کمی بلند میباشد. گزش این حشره، بر عکس آن چه مردم فکر میکنند به اندازه عنکبوت بیوه سیاه خطرناک نیست؛ حتی در بعضی از نقاط جهان برخی از افراد، رتیل را به شکل یک حیوان دستآموز نگهداری میکنند. البته نباید تمام رتیلها را بیخطر دانست. آن چه مسلم است این است که بعد از هر گزشی به وسیله هر عنکبوت یا رتیلی، باید بیمار ر ابه پزشک برسانید. قبل از آن بیمار را به پشت خوابانیده، رویش یک پتو بیندازید و قسمت گزیده شده را پایینتر از سطح قلب قرار دهید و محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید. گاهی گزش عنکبوت یا رتیل باعث ایجاد حالت آلرژی و حساسیت میشود؛ در این حال باید محل گزیدگی را با محلول یا پمادهای ضد حساسیت آغشته کرد و برای تسکین درد، به بیمار، قرص استامینوفن خوراند. دادن قرص آسپیرین به بیماری که دچار گزیدگی عنکبوت بیوه سیاه یا رتیل شده است، به صلاح نیست؛ چرا که آسپرین باعث تشدید علائم گزیدگی میشود. بهتر است در بالای محل گزیدگی، یک باند لاستیکی ببندید تا جریان خون کندتر شود. در محل گزیدگی، باید یک کیسهی یخ قرار داد که به تسکین درد و کندتر کردن گردش خون کمک کند. اگراحیاناً بیمار دچار اشکال تنفسی شد، باید بلافاصله به او تنفسی مصنوعی داد و بالاخره همانطور که گفته شد در مواقعی که این علائم به مدت زیادی ادامه پیدا کند، حتماً باید بیمار به پزشک رسانیده شود.
در استرالیا رتیلهای بزرگ را به عنوان حیوان خانگی نگهداری و خرید و فروش میکنند
عنکبوتیان با حشرات فرق دارند اما هر دو به گروه بزرگتری از حیوانات تعلق دارند که بندپایان نامیده میشوند- حیواناتی با اسکلت خارجی سخت و اندام به هم چسبیده. (در زبان یونانی Arthro به معنای اتصال است و Podos به معنی پا. به همین جهت این جانوران Arthropods نامیده میشوند.)
آنها همه جا هستند
در دوران طولانی و گذر هزاران سال عنکبوتها تنوع شگفتانگیزی پیدا کردهاند، به طوری که در حال حاضر هزاران گونه عنکبوت در سطح کره زمین پراکنده است، از مناطق استوایی و جنگلی تا بیابانهای خشک و لم یزرع. تنها جایی که عنکبوتها حضور ندارند قطب شمال و جنوب و قله کوههای بلند و زیر آب اقیانوسهاست. حتی چند گونه عنکبوت در کناره اقیانوسها، لای صخرهها و شکاف جزیرههای مرجانی زندگی میکنند.
چرا باید عنکبوتها را حفظ کرد؟
این سوال برای بسیاری از ما پیش میآید که علت وجود جانورانی چون عنکبوتها با این همه تنوع چیست. واقعیت این است که عنکبوتها بخش عمده و جذاب در طبیعت پیرامون ما هستند. تار آنها شاهکار معماری است و جنس آن عجیبترین الیاف روی زمین است، به طوری که تکنولوژی نوین در پی ساختن محکمترین البسه ضدگلوله و بسیار سبک از تار عنکبوتهاست. عنکبوتها نقش اکولوژیکی و کشاورزی مهمی در طبیعت دارند و شاید اگر شکار حشرات توسط آنان نبود این موجودات اختلال بزرگی در زندگی ما پدید میآوردند. در پزشکی از سم و تار عنکبوت استفاده میشود. در بسیاری از مناطق نسل گونههای متعددی از عنکبوتها در خطر انقراض قرار گرفته و مهمترین دلیل آن نابودی زیستگاهها توسط انسان است. حفاظت از زیستگاه عنکبوت نه تنها نسل این جانور بلکه تمام اکوسیستمی را که او جزیی از آن است از خطر انقراض نجات میدهد.
رتیلهای استرالیا
یکی از انواع عنکبوت، رتیل است و رتیلهای استرالیایی به عنکبوتهای سوتزن، پارسکننده یا پرندهخوار هم شهرت دارند. این صداها زمانی از رتیل خارج میشود که مورد تهدید قرار گیرد و احساس خطر کند و همین او را بسیار ترسناک میسازد. بزرگترین رتیلهای استرالیا بدنی به طول 6 سانتیمتر و پاهایی دارند که هنگام باز شدن به 16 سانتیمتر میرسد. این رتیلها دو نیش چنگک شکل در جلوی دهان دارند که طول آنها بیش از یک سانتیمتر است! این جانوران بدنی بزرگ و سنگین با طیفی از رنگها، از قهوهای تیره تا زرد کمرنگ و اغلب با درخششی نقرهای دارند. معمولا روی بدن و پاهای عقبی رتیل را کرک نرمی میپوشاند و آن را از دیگر عنکبوتها متمایز میکند. رتیلهای استرالیا علیرغم آنکه پرندهخوار نامیده میشوند، به ندرت پرنده میخورند. خوراک آنان را حشرات، مارمولکها، قورباغهها و دیگر عنکبوتها تشکیل میدهد. رتیلهای در حفرههای زمینی لانه میسازند و مادهها بیشتر اوقات خود را در لانه به سر میبرند. دو هفته پس از جفتگیری- که معمولا در جلوی ورودی لانه صورت میگیرد- مادهها حدود 50 تخم میگذارند. نوزادان مدتی نزد مادر میمانند و سپس از لانه خارج شده و به دنبال زندگی خود در لانههای جدید میروند. جالب این که مادهها تا 12 سال عمر میکنند، اما نرها پس از جفتگیری در حدود پنج سالگی میمیرند. مادهها از نرها بزرگتر هم هستند. و جالبتر اینکه در استرالیا رتیلهای درشت به عنوان حیوان خانگی نگهداری میشوند و اتفاقا همین موضوع روی جمعیت آنان اثر منفی داشته است.
سم رتیل
غلیرغم قیافه ترسناک رتیلهای بزرگ، این جانوران معمولا حمله نمیکنند، اما وقتی مورد تهدید قرار گیرند عقب مینشینند و حالتی شبیه به حمله خود میگیرند که بیشتر جنبه تهدید دارد. البته اگر انسانی را گاز بگیرند دردناک است زیرا نیشهای بلند دارند که با نیش بسیاری از انواع مار برابری میکند. بعضی اوقات مریضی شدید در اثر نیش رتیل دیده شده و سرگیجه و تهوع برای شش تا هشت ساعت پس از گزیدگی گزارش شده است.
عنکبوتهای خطرناک
در میان عنکبوتهای خطرناک عنکبوت پشت سیاه ماده شهرت دارد. این عنکبوتها در مناطق گرم زندگی میکنند. در حال حاضر سرم ضد سم این عنکبوت وجود دارد ولی پیش از آن عدهای در اثر نیش این عنکبوت مردهاند. فقط پشت سیاههای ماده انسان را نیش میزنند- نرها معمولا بسیار کوچکاند. از دیگر عنکبوتهای خطرناک، عنکبوت موشی سر سرخ است. در استرالیا 8 گونه عنکبوت موشی وجود دارد. خوشبختانه این عنکبوت در مناطق پرجمعیت دیده نمیشود. عنکبوت دم سفید نر و عنکبوت قیفی نر نیز خطرناک به شمار میروند، به ویژه عنکبوت قیفی نر که تاکنون باعث مرگ انسانها نیز شده است. در سال 1981 سرم ضد سم این عنکبوت ساخته شد و از آن زمان مرگ و میری گزارش نگردیده، لیکن وحشت از این عنکبوت همچنان باقی است. در سطح جهان عنکبوتهای خطرناک دیگری نیز هست که مشهورترین آنها بیوه سیاه Black Widow است