موریانه ها جزو حشراتی می باشند که بصورت کلنی زندگی می کنند گاهی کلنی این حشره به بیش از 5000 موریانه می رسد در خصوص گونه های این حشره اختلاف نظر های متعددی در دنیا وجود دارد ولی آن چیزی که مهم است این است که تاکنون بیش از 2000 گونه از این حشره شناسایی شده است طرز زندگی و زیست این حشره به یکی از پر رمز و راز ترین اسرار طبیعت شناسان و زیست شناسان مبدل شده است بنحوی که تمامی کارشناسان رشته های چون گیاه پزشکی – حشره شناسی – دیرینه شناسی – میراث فرهنگی – مرمت بنا – علوم زیستی – کشاورزی – عمران سازه – زیست شناسی – آفت شناسی – و...

بدنبال بررسی شناخت و راههای مبارزه و کنترل با این حشره می باشند. نکته جالب اینست که با توجه به تحقیقات بسیار زیادی که تاکنون بر روی این حشره چه به لحاظ شناخت ساختمان و فیزیولوژیکی و یا خصوصیت شناسی و رفتار شناسی این حشره لحاظ شده است ولی هنوز اکثر محققین اذعان دارند که در شرایطی که نمی توانند آنرا را پیش بینی کنند خصوصیات و رفتار این حشره متفاوت می شود و تغییراتی را در سیستم زندگی و زیست خود همراه با تغییرات رفتاری بروز می دهد که باور نکردنی می باشد

بنحوی که با تغییر در سیستمهای گوارشی می تواند فلاژنهای دستگاه گوارش خود را تغییر داده و نوع رژیم غذایی  خود از مواد سلولزی به مواد کربنی تغییر دهد. استفاده از سیلیس و بی کربنات در روده گونه ای از موریانه ها نشان از تغییرات شدید در دستگاه گوارش این حشره دارد.

نوع زندگی و فعالیت و کانالهایی که ایجاد می کند خود یکی از اسرار این حشره می باشد . استفاده از آسانسورهای هوایی در کلنی خود و یا کاربرد عبور کانالهای آبی در جدار کلنی جهت مرطوب و خنک نگاه داشتن کلنی خصوصا در اطراف ملکه و نوزاد های بوجود آمده خود نشان از یک مهندسی مدرن تهویه درون کلنی این حشره دارد.

مقاومت در برابر سموم و مواد شیمیایی یکی از استعدادهای بی نظیر این حشره در برابر مبارزه با آن دارد . شناخت ساختار شیمیایی مواد و مقاومت با آن از طریق انتقال قسمتی از این مواد به زیر لایه های پوستی و تولید آنتی بادی لازم برای واکسینه نمودن کارگران خصوصا کارگرانی که با دنیای بیرون ارتباط دارند خود نشان از اسرار بقای این حشره دارد. در تحقیقاتی که در دانشگاه  جرج میسون  انجام گرفته شده است مشخص شده که ملکه ها می توانند با تولید نوعی ماده روغنی و انتقال آن به وسیله کارگران و سربازان نوعی پوشش مقاوم بر تن کارگرانی که با دنیای بیرون ارتباط داشته را بوجود بیاورند که این پوشش حشره را در مقابل نور خورشید که یکی از دشمنان این حشره می باشد مقاوم نماید .

بر همین اساس با توجه به پیشرفت علوم جدید و شناخت اکوسیستمی و رفتاری همراه با شناخت فیزیولوژیکی حشره می تواند کمک شایانی را در کنترل و دور نگاه داشتن این حشره از محیط زندگی انسانها بعمل آورد .

استفاده از ترکیبات جدید بنحوی که برای نابودی محیط زیست و سلامت انسانها مشکلاتی را بوجود نیاورد خود یکی از علوم جدید در رشته دفع آفات می باشد. بایستی دانست که حشرات یکی از سازگارترین موجوداتی می باشند که بعد از میلیون ها سال هنوز به بقای خود ادامه داده و خواهند داد . و این یکی دیگر از اسرار خلقت می باشد

دکتر مهرداد حلوائی

دکترای فیزیولوژی جانوری و کنترل آفات شهری و صنعتی از دانشگاه تسینگ هوآی چین