Allergy
آلرژی حساسیت زیاده از حدی است که به طور اکتسابی در اثر برخورد و یا مصرف مواد خاصی در شخص ایجاد می‌شود. واکنش آلرژیک به صورت‌های مختلف در فرد ظاهر می‌شود که شامل عطسه، خارش، آبریزش بینی و چشم، مشکلات تنفسی و یا پوستی است. برخی آلرژی‌ها در تمام طول سال و عده‌ای در فصول خاصی از سال علایم بیماری را بروز می‌دهند. شایع‌ترین عامل آلرژی در طول سال تماس با حشرات یا مایت و گرد و غبار منزل است. این موجودات ریز از پوسته‌‌ها و اجزا سلول‌های پوست انسان تغذیه می‌کنند. این آلرژن در لابلای فرش‌ها، رختخواب و وسایل منزل وجود دارد و در شرایط محیطی گرم و مرطوب رشد فزاینده‌ای پیدا می‌کند. از علل دیگر آلرژی در طول سال حساسیت به پشم حیوانات از قبیل پشم گربه و سگ و پرندگان است. افرادی که با پرندگان سروکار دارند به فرمی از آلرژی مبتلا می‌شوند که موجب درگیری کیسه‌های هوایی در ریه‌ها می‌گردد. تماس با گرده‌های گیاهان در فصول خاصی از سال موجب ایجاد علایم آلرژی در افراد مستعد می‌شود. کارشناسان مبارزه با بیماری‌ها در مرکز بهداشت استان اصفهان درباره آلرژی می‌گویند: آلرژی نوعی حساسیت تشدید یافته بدن به مواد خارجی است، آنها معتقدند: افرادی که دچار مشکل آلرژی‌اند، افرادی هستند که از نظر ژنتیکی توأم با دخالت عوامل محیطی و ضعف سیستم ایمنی بدن در تماس با مواد خارجی عکس‌العمل شدیدی در ناحیه پوست، تنفس و گاه مخاطی از خود نشان می‌دهند که این عکس‌العمل‌ها بسته به نوع ماده محرک تغییر می‌کند.
این کارشناسان می‌افزایند: علت دقیق ایجاد آلرژی در یک فرد معلوم نیست و احتمالاً زمینه‌های ژنتیکی توأم با برخی محرک‌های محیطی در این میان دخیلند.
کارشناسان واحد مبارزه با بیماری‌ها تصریح می‌کنند: در فصل بهار به دلیل فعالیت گرده‌افشانی گیاهان، مقدار زیادی از ذرات معلق در هوا پخش می‌شود که بسیاری از مردم نسبت به آنها از خود حساسیت نشان می‌دهند و علایم آن شامل سوزش چشم یا بینی، سرفه، تنگی نفس و گاهی خارش پوستی است. سن شروع آلرژی در افراد مختلف ثابت نیست و در مواردی افراد آلرژی خود را از همان سنین کودکی و گاه از سنین بزرگسالی نشان می‌دهند. مشخصه مهم این نوع آلرژی‌ها، فصلی بودن آنهاست. به عنوان مثال بیمار در ایامی از بهار دچار سرفه‌هایی می‌شود که با تغییرات شرایط فصلی کم و حتی از بین می‌رود. برخی افراد به علت مبتلا بودن به برخی بیماری‌ها که شاخص آنها آسم است، بیماریشان تشدید می‌شود که به این نوع بیماری آسم آلرژیک می‌گویند، بنابراین این افراد باید مراقبت جدی‌تری از خود به عمل آورند، چون حملات آسم در اثر آلرژی شاید شدیدتر شود.
علایم آسم در طول سال و به دنبال تماس با آلرژی‌های مختلف از قبیل آلرژی‌های خانگی، فصلی و یا گرده گیاهان تشدید می‌گردد گر چه بروز آلرژی به عوامل مختلفی از قبیل مسائل ژنتیکی و عوامل محیطی بستگی دارد ولی تماس با آلرژی‌های موجود در محیط فرد را مستعد به ایجاد بیماری‌های آلرژیک مختلف از قبیل تب یونجه، آسم و آلرژی پوستی می‌کند. از طرفی بیماری تب یونجه که شایع‌ترین بیماری آلرژیک است و از تماس با گرده گیاهان ناشی می‌شود، زمینه‌ای برای ایجاد سینوزیت، التهاب گوش میانی و پولیپ بینی است. درکودکان تب یونجه منجر به کاهش میزان خواب، کاهش تمرکز و اشکال در یادگیری می‌شود.
به عقیده کارشناسان، شناسایی دقیق ماده‌ای که برای فرد ایجاد آلرژی می‌کند، بسی مشکل است. البته افرادی که آلرژی آنها از نوع خوراکی است، با امتحان نمودن غذاهای مختلف و پرهیز از غذای حساسیت‌زا، می‌توانند به ماده‌ای که سبب ایجاد آلرژی شده پی ببرند. ولی در آلرژی‌های پوستی و مخاطی، پیدا کردن ماده آلرژن مشکل است، البته پزشک متخصص با استفاده از تست‌های پیچیده و طولانی مدت می‌تواند ماده آلرژی را پیدا کند.
چگونه می‌توان از آلرژی‌ها پرهیز کرد:
قدم اول در پیشگیری از آلرژی پرهیز از آلرژن است. عملاً خودداری از تماس با آلرژن مشکل می‌باشد. برای کاهش آلرژن‌های خانگی باید فضای خانه به طور مرتب گردگیری و نظافت شود، از طرف دیگر هوای تازه و کاستن از رطوبت منزل نیز در بهبود علایم آلرژی مؤثر است.
همچنین کارشناسان توصیه می‌کنند کسانی که آلرژی در فصل بهار داشته و دچار سرفه، تنگی نفس، احساس سوزش و خارش در چشم و بینی می‌شوند، در ماه‌های فروردین و اردیبهشت هنگام حضور در فضای باز لابلای درختان و پارک‌ها از ماسک استفاده نمایند، حتی ممکن است در کمترین تماس با مواد، آلرژی ایجاد شود. در صورتی که به هر حال تماس با گرده‌های گیاهان اتفاق افتاد، افراد مبتلا به آلرژی بهتر است به سرعت دست و صورت خود را بشویند تا مواد محرک از بدن دور شود. در صورتی که علایم آلرژی با اینگونه تعابیر قابل پیشگیری نبود، بیماران باید با مراجعه به پزشک داروهای ضد حساسیت دریافت نمایند.
با تشکر از دکتر فریبا فرید
دکتر مهرداد حلوائئ متخصص فیزیولوژی جانوری و کنترل آفات شهری و صنعتی از دانشگاه تسینگ هوآی چین
