یکی از مباحثی که با گرم شدن هوا مطرح می شود لزوم سم پاشی در برخی اماکن و منازل است که با پیدا شدن جانوران موذی نظیر سوسک و موریانه و امثالهم ضرورت پیدا می کند.
نکته مهم در این مساله این است که افراد ناآشنا با استفاده از سموم نباتی سلامت افراد بخصوص کودکان، میانسالان، خانم های باردار و بیماران قلبی، کلیوی، ریوی و ... را به خطر می اندازند. استفاده از سموم نباتی غیر استاندارد و تایید نشده خطر سقط جنین، مشکلات پوستی، عصبی و تنفسی را افزایش می دهد.
در حال حاضر یکی از اصلی ترین اقدامات در مبارزه با آفات و حشرات و جانوران موذی ، استفاده از سموم شیمیایی است. البته درستی یا نادرستی خود این اقدام نیز جای بحث دارد. ضمن اینکه افرادی هم هستند که خودشان از عطاری ها سم می خرند و بدون در نظر گرفتن دوز و مقدار مربوطه و با دستورالعمل های اشتباه، از آن استفاده می کنند و نمی دانند با این کار علاوه بر آسیب به سلامت افراد خانه، حشرات هدف این مواد را نسبت به سموم مقاوم می کنند.
گاهی ریختن این سم ها در چاههای فاضلاب موجب بیماری و نابودی میکروارگانیسم های موجود در چاه می شوند و به محیط زیست آسیب می رسانند. بسیاری از سم های موجود در عطاری ها و سم فروشی های غیر معتبر، سموم گیاهی درجه پایین و محتوی مواد دکلره است که می توانند تا 40 سال در محل باقی بمانند و جزو خانواده د.د.ت محسوب می شوند و خطر آفرین هستند.
تا 4 سال قبل، صدور مجوز فعالیت شرکت های سم پاشی بر عهده وزارت کشاورزی بود، اما از آن زمان به بعد، این وظیفه بر عهده وزارت بهداشت گذاشته شد و در حال حاضر، این مجوز توسط معاونت بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی صادر می شود در حال حاضر، این مجوز توسط وزارت بهداشت فقط به 4 رشته حشره شناسی و مبارزه با حشرات ناقل، بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای و گیاه شناسی داده می شود که شرکت سم پاشی تأسیس کنند و بازرسان بهداشت بعد از برگزاری یک آزمون، بازدید از وسایل و محل و تایید سم مورد استفاده برای مسئول فنی شرکت مجوز فعالیت 2 ساله صادر می کنند که پس از 2 سال دوباره باید تجدید شود.
مردم باید حتماً از شرکت های سم پاشی مجوز وزارت بهداشت را بخواهند و تا چند ساعت پس از سم پاشی خانه را ترک کنند تا بخارات و ذرات معلق آن از بین بروند.
سم تا زمانی که خیس است می تواند کمی مسمومیت ایجاد کند. به همین دلیل توصیه می کنیم هنگام سم پاشی و تا 48 ساعت بعد، کودکان زیر 6 سال، خانم باردار، فردی که دچار بیماری های ریوی، قلبی، کلیوی، آلرژی (حساسیت) و بیماری پوستی است در خانه حضور نداشته باشد. به جمع کردن وسایل خانه نیازی نیست. اسبابی مانند رختخواب ها را در معرض نور خورشید و هوا قرار دهید. پس از سم پاشی و بازگشت به منزل در و پنجره ها باید باز باشند تا احتمال مشکلات تنفسی از بین برود.
دکتر مهرداد حلوائی
متخصص فیزیولوژی جانوری و کنترل آفات شهری و صنعتی از دانشگاه تسینگ هوآی چین