شاید شما این مثل را شنیده باشید که کبوتر با کبوتر، باز با باز. این مثل میگوید که به طور معمول، جانورانی از یک جنس با هم دوست میشوند، اما برخی جانوران با گونههای دیگری از جانوران دوست میشوند. آنها دوستان ناهمجنس، اما بسیار موفق جهان جانوران هستند.
زندگی در طبیعت وحشی میتواند بسیار سخت باشد. پیدا کردن غذا و سالم ماندن، کار سادهای نیست. هر روز، جانوران برای زنده ماندن تلاش میکنند. برخی از آنها رابطهی نزدیکی با گونههای دیگری از جانوران دارند. این رابطه را همزیستی میگویند. در رابطهای از نوع همزیستی، جانوران به هم وابستهاند. یک جانوران کمک میکند تا دیگری به نیازهایش دست پیدا کند. چیز خوبی است، نه؟ البته، همیشه نه.
برخی از جانوران با شریک خود مهربان نیستند. گاهی یک جانور به نیازهای خود دست پیدا میکند، اما به شریکش آسیب میرساند. برای مثال، برخی حشرهها برای زنده ماندن خون میمکند. آنها برای به دست آوردن خون، خودشان را به گونههای دیگری از جانوران میچسبانند. گزشهای حشره به میزبان او کمک نمیکند، بلکه میتواند باعث رساندن میکروبها به میزبان و در نتیجه بیماری آن شود.
در رابطههای دیگر، جانور به میزبان خود زیاد آسیب نمیرساند. هر دو جانور از زندگی کردن با یکدیگر سود میبرند. در این جا، میبینیم که چگونه جانوران برای زنده ماندن با هم دوست میشوند
اکنون زمان آن رسیده است که این اندیشه را کنار بگذاریم که ما انسانها در اوج موفقیت تکاملی هستیم. بر پایهی پژوهشهای جدید، شامپانزهها گونههای تکامل یافتهتری هستند.
ژنتیکدان تکاملی، جیانزی زانگ و همکارانش در دانشگاه میشیگان در ایالات متحدهی آمریکا، DNA انسان و شامپانزه و میمون رزوس را برای 13888 ژن با هم مقایسه کردند.
برای هر حرف DNA که در آن ژنهای شامپانزه یا انسان با شکل نیایی مشترکمان تفاوت داشت(که از ژن متناظر در میمونهای مککاک استنباط شده بود) پژوهشگران در پی آن بودند که آیا آن تغییر به تولید پروتیین تغییریافتهای میانجامد. در ژنهایی که با انتخاب طبیعی انتقال یافتهاند، نسبت جهشهای که به پروتیینهای تغییر یافته میانجامند، به طور نامعمول بالاست.
گروه زانگ دریافتند از نزدیک 6 میلیون سال پیش که شامپانزه و انسان از نیای مشترکشان جدا شده اند، 233 ژن شامپانزه و فقط 145 ژن انسان با انتخاب طبیعی تغییر کردهاند.
این یافته با آن چه بسیاری از زیستشناسان تکاملی میپنداشتند، متناقض است. زانگ میگوید: ما تمایل داریم تفاوتهای بین خودمان و نیای مشترکمان را سادهتر از تفاوتهای بین شامپانزهها و آن نیای مشترک ببینیم."
او میگوید که این نتیجه معنادار است، زیرا در دوران اخیر جمعیت انسانی از جمعیت شامپانزهها کمتر شده است و در نتیجه ما به نوسانها گترهای در بسامدهای ژنی مستعدتر شدهایم. این پدیده، از اثرگذاری عمیق انتخاب طبیعی بر انسان جلوگیری میکند.
گزارش کامل این پژوهش در مجلهیDOI: 10.1073/pnas.0701705104) PNAS) چاپ شده است.
منبع:
Holmes Bob, Chimps "more evolved" than humans, New Scientist, 16 April 2007
تمیز بودن به همان اندازه که برای ما مهم است، برای جانوران نیز اهمیت دارد. یورش پیوستهی انگلها، باکتریها و قارچها، باعث به وجود آمدن شیوههایی برای دور ماندن از آنها در جانوران شده است. حمام گرفتن با روغن، گل و لای، گرد و غبار و آب دهان، از جملهی آنهاست. برخی از جانوران نیز به تمیز کردن جانوران دیگر میپردازند و برای این کار سودمند خود، غذا دریافت میکنند.
برخی از این راهکارهای بهداشتی ممکن است برای سلامتی انسان نیز سودمند باشد. برای مثال، اگر بدانیم که یک جانور برای دور ماندن از باکتریها از چه مادهی شیمیایی بهره میبرد، میتوان از آن به عنوان داروی پادزی(آنتیبیوتیک) استفاده کنیم. همچنین اگر بدانیم که یک جانور برای دور کردن حشرهها از چه ماده یا راهکاری کمک میگیرد، میتوانیم حشرهکشهای قدرتمندی بسازیم.
میمونهای مکاک ( Macaca fuscata )، که در ژاپن یافت میشوند، در روزهای سرد زمستان به چشمههای آب داغ پناه میبرند. آنها با حمام کردن در این چشمهها از سرمای شدیدی که گاه به 15 درجه زیر صفر میرسد، در امان میمانند
یک کوسه ماهی کمیاب بوسیله ساکنین محلی شیزوکا واقع در جنوب غربی توکیو کشف شده بود .
این جانور مار ماهی مانند عظیم الجثه مطرح شد که یک فسیل زنده است وبه پارک دریایی اوشیما برده شد و داخل آب شور انداخته شد .... ولی محیط جدید کشنده بود و تنها پس از چند ساعت کوسه ماهی غیر طبیعی مرد
راز نشستن حشرات بر سطوح مختلف در پاهای میکرونانوساختار آنهاست
پشهها میتوانند راحت تر از آبدزدک روی آب راه بروند و بهتر از مارمولک از دیوار و سقف بالا رفته و به آن بچسبند و طعمههای خود را برای یافتن خون نیش بزنند.
گروهی از دانشمندان و فیزیکدانان چینی و کانادایی با همکاری یکدیگر تحقیقی را انجام دادهاند تا دریابند که چگونه این موجودات موذی کوچک میتوانند به این راحتی روی سطوح مختلف بنشینند.
پای پشهها همانند مگس دارای زایدههای قلاب مانند و مانند مارمولک بالشتکهای کرک مانندی دارد که به وسیله آن میتوانند به پوست یا هر سطح صاف دیگری بچسبند؛ اما آنچه به پشه کمک میکند تا روی سطح آب راه رود یک ویژگی منحصر به فرد به شمار میآید.
هم پشه و هم آب دزدک هردو پاهایی ابر آبگریز دارند و به کمک آن میتوانند روی آب راه و سطح تالابها را ه بروند.
به گزارش ستاد ویژه توسعه فنآوری نانو، دانشمندان در آزمایشهای خود دریافتهاند که قدرت این دافعه در پاهای پشه آنقدر زیاد است که حتی میتواند تا ?? برابر وزن این حشره را هم تحمل کند.
این فیزیکدانان با جدا کردن پای این حشره و متصل کردن آن به سر یک سوزن توانستند نیرویی را که توسط پای پشه به سطح آب وارد میشود، اندازه گیری کنند.
به نظر میرسد راز راه رفتن پشه روی آب در فلسهای کرک مانند چند میکرونی که آنهم با خطوط بسیار ریز نانوسکوپی پوشیده شده است (و فیزیکدانان آن را میکرو نانوساختار مینامند)، نهفته باشد؛
عنکبوت صورت خندان، که تنها در جزایر هاوایی و Oah و Molokai و Maui یافت می شود، مانند همین نمونه ای که در تصویر در حال محافظت از تخم هایش بر روی یک برگ است، طرح های منحصر به فردی بر روی شکم شفاف خود دارد. دانشمندان معتقدند این نوع عنکبوت ( Theridion grallator ) از این نشانه ها برای ترساندن پرندگان از خوردن وی، استفاده می کند. 1
چاره ای برای سایت هایی که RSS Feed ندارند!!
میکروبهای گرفتار شده در بلورهای یخ میتوانند برای بیش از 100 هزار سال زیر 3 کیلومتر برف زنده بمانند. این یافته از این نظریه پشتیبانی میکند که شاید زندگی در دوردستها در جهانهای یخی سامانهی خورشیدی ما وجود داشته باشد.
باکتریهای زنده در نمونههای برداشتشده از ژرفای 4 کیلومتری جنوبگان پیدا شدهاند، گرچه برخی دانشمندان گفتهاند که آن میکروبها در پی آلودگی نوک متهها یا در آزمایشگاه به بلورهای یخ راه یافتهاند. اما در سال 2005 نیز باکتریهایی با دیرینگی 32 هزار سال به صورت خفته در آبگیر یخزدهای در آلاسکا یافت شدند.
اکنون بافورد پرایس و رابرت رُده، فیزیکدانهای دانشگاه کالیفرنیا در برکلی ایالات متحدهی آمریکا، سازوکاری پیشنهاد کردهاند که توضیح میدهد چگونه میکروبها میتوانند در چنین شرایط سختی زنده بمانند.
آنان میگویند لایهی نازکی از آب مایع خودبهخود پیرامون میکروب را فرا میگیرد. سپس، گازهای اکسیژن، هیدرژن، متان و گازهای دیگر از حبابهای هوا به درون آن انتشار مییابند و غذای کافی را برای میکروب فراهم میسازند.
بنابراین، هر میکروبی میتواند در یخ جامد زنده بماند و دمای پایینتر از 55- درجه سلسیوس و فشار 300 اتمسفر را تحمل کند. در چنین شرایطی میکروبها نمیتوانند تولید مثل کنند، اما میتوانند هر آسیب مولکولی را ترمیم کنند و تا هزاران سده زنده بمانند.
منبع:
Microbes can survive "deep freeze" for 100,000 years, NewScientist.com news service, 22:00 08 October 2007
گونههای مختلف آفتابپرست میتوانند رنگ خود را تغییر دهند و به رنگهای گوناگونی مانند صورتی، قرمز، نارنجی، سبز، سیاه، قهوهای و زرد در بیایند. آنها این توانایی را به دلیل سلولهای رنگیزهدار ویژهای به نام کروماتوفور که در پوست خود دارند، به دست آوردهاند. این سلولها به پیامهای هورمونی و عصبی پاسخ میدهند و باعث تغییر رنگ پوست آفتابپرست میشوند.
پوست آفتابپرست سه لایه از کروماتوفورها دارد:
ماده کوکوها عمدتا فقط یک تخم می گذارند و همان یک تخم را هم در لانه یک پرنده میزبان می گذارند .وقتی این موجود ناخواسته سر از تخم در می آورد , بدون معطلی تخم های دیگر را که در واقع فرزندان اصلی میزبان هستند از لانه بیرون می اندازد .
برای جوجه کوکوی تازه متولد شده مشکل است که در لانه نامادری زندگی کند و جلب توجه نیز ننماید بخصوص وقتی یک جوجه منفرد با آن جثه بزرگش جای قیل و قال معمول همه بچه های واقعی را گرفته باشد .
دانشمندان می گویند گونه کوکوی آسیای غربی ظاهرا روش بسیار مبتکرانه ای برای القای این فکر در اندیشه پرنده میزبان دارد که" هنوز جوجه ها یت زنده اند وبرایت جیک و جیک می کنند !"
این شیوه به جوجه کوکو کمک می کند که با طیب خاطر منتظر غذا باشد و اطمینان داشته باشد که اشتهای سیری ناپذیرش ارضا خواهد شد .
این حقه که بوسیله دانشمندان ژاپنی کشف شد با حضور لکه های زرد رنگ روی بالهای جوجه کوکو میسر شده است , بطوریکه وقتی جوجه کوکو بال بال میزند ,اشکال رنگی روی بال و زیر بال جوجه, تصویر موهومی از چندین دهان باز در ذهن مادر ایجاد می کند وبه این ترتیب رضایت مادر را از زنده بودن مجموعه فرزندانش ایجاد می کند.
محققینی که این سازگاری زیرکانه را کشف کرده اند , رفتار مورد بحث را در شماره جاری نشریه ساینس( Science)تشریح کرده اند .
مترجم :نرگس قلیان اول کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری موسسه زیست پویا